بررسی اثر تراکم و رقم بر عملکرد سورگوم علوفه ای در منطقه بیرجند

به منظور تعیین مناسب ترین تراکم بوته بر روی عملکرد رقم سورگرم علوفه ای اسپیدفید، و دو لاین امید بخش KFS1 و MFS2، دو آزمایش جدا گانه در سال های 1379 و 1380 در ایستگاه تحقیقاتکشاورزی بیرجند در قالب طرح فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. سطوح مختلف تراکم بوته شامل 20، 25، 30، 35 و 40 بوته در متر مربع و صفات ارتفاع گیاه، تعداد کل برگ، قطر ساقه، درصد ساقه،تعداد پنجه، تعداد گره، طول میانگره، عملکرد علوفه خشک چین اول و دوم و عملکرد کل علوفه خشک اندازه گیریو ارزیابی گردیدند. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه مرکب داده ها در دو سال آزمایش، ارقام مورد آزمایش به استثنا تعداد برگ از نظر بقیه صفات تفاوت آماری معنی داری نشان دادند. رقم اسپیدفید از نظر صفات طو ل میانگره و ارتفاع گیاه، لاین KFS1 از نظر تعداد گره، قطر ساقه و درصد ساقه و لاین MFS2از نظر تعداد پنجه بیشترین میزان را دارا بودند. از نظر عملکرد علوفه خشک، لاین امید بخش KFS1 با میانگین 14.7 تن در هکتاردر چین اول، 7.81 تن در هکتار در چین دوم و 22.52 تن در هکتار تولید کل علوفه خشکبالاترین میزان عملکرد را به خود اختصاص داد. سطوح مختلف تراکم بوته تنها از نظر صفات درصد ساقه و قطر ساقه در سطح احتمال %1 تفاوت معنی دار نشان دادندبه طوری که با افزایش تراکم بوته، درصد ساقه و تا حدودی ضخامت ساقه کاهش یافت، اثر متقابل رقم × تراکم بوته در مورد عملکرد علوفه خشک چین دوم در سطح %1و عملکرد کل علوفه خشک در سطح %5 تفاوت آماری معنی داری داشتند. رقم اسپیدفید در تراکم 40 بوته در مترمربع با میانگین 8.58 تن در هکتار و لاین KFS1 در تراکم 20 بوته در مترمربع با میانگین 10.39 تن در هکتار بالاترین میزان علوفه خشک را در چین دوم تولید نمودند. از نظر عملکرد کل علوفه خشک نیز لاین KFS1 در تراکم 20 و رقم اسپیدفید در تراکم 40 بوته در متر مربع به ترتیب با میانگین 26.2 و 22.3 تن در هکتار بالاترین میزان را دارا بودند. بر اساس نتایج این تحقیق می توان تراکم 20 بوته در متر مربع را برای لاین KFS1 و تراکم 40 بوته در متر مربع را برای رقم اسپیدفید در منطقه توصیه نمود.